رشته علوم و مهندسی باغبانی | مشاوره انجام پایان نامه چاپ مقاله علوم و مهندسی باغبانی ارشد دکتری :
کشاورزی اولین صنعتی است که موجب یکجانشینی بشریت شد و قدمتی طولانی دارد. در کمتر از نیم قرن گذشته تمامی افراد جامعه به صورت مستقیم و غیرمستقیم درگیر مبحث کشاورزی بودهاند و امروز با گسترش شهرنشینی اگرچه تعدادی از افراد جامعه نقش تولیدکننده در صنعت کشاورزی را ندارند، بدون شک هر روز بهعنوان مصرفکننده در حال استفاده از دسترنج کشاورزان هستند.
جملهای معروف هست که میگوید: «هر روزی که غذایی میخورید باید از یک کشاورز تشکر کنید.» این خلاصهای از اهمیت تولید محصولات کشاورزی و جایگاه آن در جامعه است.
رشته مهندسی کشاورزی دارای چندین گرایش در علوم مختلف است. زراعت، علوم دام، علوم صنایع غذایی، علوم باغبانی و… . در بین گرایشهای مهندسی کشاورزی شاید بتوان گفت رشته علوم و مهندسی باغبانی جذابترین و جامعترین گرایش مهندسی کشاورزی است، زیرا دانشجویان باغبانی تقریباً چند درس مشترک با تمامی گرایشها دارند و از هر کدام از آنها چند واحد علاوه بر دروس اختصاصی خود میآموزند.
دانش فنی و محاسباتی در کنار علوم زیستی و علم پرورش درختان و گیاهان و تلفیق این دو با تجربیات، تحقیقات و هنر، باعث به وجود آمدن رشته علوم و مهندسی باغبانی شده هدف این رشته آموزش نیروی متخصص جهت تولید محصولات باغبانی (از جمله میوه، سبزی، گیاهان زینتی و گیاهان دارویی) است.
این رشته نیاز به افرادی صبور خلاق و با پشتکار دارد. کسی که با آب و خاک دوست باشد و از گِلی شدن کفشهای خود احساس بدی نداشته باشد. رشته علوم و مهندسی باغبانی در کنار اکثر واحدهای تئوری یکی دو واحد عملی دارد که همین امر باعث میشود دانشجو در طی زمان تحصیل، از خلاقیتش برای رسیدن به هدف استفاده کند و در این بین تجربیاتی که کسب کند که تا پیش از او کسی به آنها نرسیده باشد. و این یکی از جذابیتهای این رشته است.
دانشجوی رشته علوم و مهندسی باغبانی را بعد از دو ترم یا باید در آزمایشگاه با روپوش سفید یا در مزرعه و باغهای آموزشی با لباس کار پیدا کرد.
کشاورزی و باغبانی علمی است پایهگذاری شده بر روی تجربه به همین منظور برای اکثر واحدهای رشته باغبانی یک بازدید میدانی و خارج از دانشگاه پیشبینی شده تا دانشجو از نزدیک از تجربیات فعالین این حوزه بهرهمند گردد. بنابراین بسته به علاقهمندی دانشجویان و توانایی اساتید و دانشکده در هر ترم شما بازدیدی از مراکز تولیدی شاخص محصولات کشاورزی مانند گلخانه، باغ یا زمینهای زراعی دارید.
تحصیل در رشته باغبانی شخص علاقهمند خود را میطلبد کسی که از خطاب شدن با عنوان باغبان یا کشاورز مشکلی نداشته باشد و به آن افتخار کند. کسی که روحیه تولید داشته باشد. کسی که دنبال اسامی و القاب دکتر و مهندس نباشد و به جای آن مرد عمل باشد. در این رشته شما با وسایل آزمایشگاه و ادوات باغبانی بیشتر از کاغذ و قلم در ارتباط هستید.
در کنار مطالب ذکر شده نیاز به مقدار کمی آمادگی جسمانی شاید شما را از انتخاب این رشته منصرف کند، ولی در این رشته شما با طبیعت ارتباط مستقیم دارید، از گیاهان نگهداری میکنید و شاهد جوانه زدن بذر و تبدیل گلها به میوه هستید. اینها همه گوشههای از تجربیات منحصر به فردی هستند که باعث میشود دوران دانشجویی شما جذابترین و خاطرهانگیزترین دوران در بین سایر رشتهها باشد و شاهد اتفاقاتی باشید که در هیچ رشتهای و گرایشی یافت نمیشوند و همه اینها در گرو این است که شما از روی علاقه و آگاهی این رشته را انتخاب کند.
در ترم اول شما ریاضی دوران دبیرستان را تقریباً در همان سطح با واحد ریاضیات عمومی میگذرانید و پس از آن فقط دو درس سه واحدی به اسم آمار و احتمالات در کشاورزی و طرح آزمایشات کشاورزی دارید که مرتبط با مباحث ریاضی میشود و این برای کسی که رابطه خوبی با ریاضیات دوره دبیرستان ندارد بسیار دلنشین است. هرچند دروس محاسباتی دیگری مثل آبیاری و اقتصاد کشاورزی هم هستند که نیازمند محاسباتاند، اما در حد چهار عمل اصلی کار شما را به پیش خواهد برد.
شیمی عمومی، شیمی آلی، بیوشیمی، فیزیک عمومی و زبان خارجه هم از دیگر دروس ترم اول این رشته هستند که تکمیل کننده مباحث شیمی، فیزیک و زبان دوره دبیرستان هستند و در ترمهای بعدی با سرعت از این مباحث فاصله خواهید گرفت.
شاید بتوان گفت مهمترین درسی که از دوره دبیرستان در این رشته به آن پرداخته میشود، قسمت گیاهان و ژنتیک کتاب زیستشناسی است. وجود ۶ واحد گیاهشناسی ۱ و گیاهشناسی ۲ شاید برای اکثر داوطلبین کنکور سراسری که به مباحث گیاهشناسی علاقهی چندانی ندارند خبر خوبی نباشد. اما انتظار میرود بعد از پاس کردن این ۶ واحد شما یکی از از علاقهمندان به مبحث زیست گیاهی شوید.
در طول هشت ترم شما مرتب به صورت مستقیم و غیرمستقیم با گیاهشناسی در دروس میوه کاری سبزی کاری اصول باغبانی چمن و گیاهان پوششی گلکاری و گیاهان دارویی در ارتباط هستید.
ژنتیک هم از دروسی است که نیازمند پایه متوسطی در دوران دبیرستان است، زیرا دروسی مثل ژنتیک عمومی، اصول اصلاح نباتات باغی، مبانی کشت بافت گیاهی، اصلاح و بذرگیری گل و سبزی نیازمند تسلط شما به مباحث ژنتیکی است، هرچند در ترمهای اولیه درس ژنتیک عمومی تمام پیشنیازها را برای گذراندن واحدهای مرتبط بعدی تامین میکند.
خوشبختانه روی ارائه درسهای پیش نیاز در این رشته بسیار خوب کار شده و اگر رشته تحصیلی شما در دبیرستان ریاضی هم باشد میتوانید با گذراندن واحدهای پیشنیاز آمادگی بسیار بیشتری از دانشجویانی که رشته آنها تجربی بود کسب کنید.
حشرهشناسی و دفع آفات و بیماریشناسی گیاهی هم از دروسی هستند که ارتباط کمی با کتاب زیستشناسی دارند، اما از پایه و به صورت مستقل تدریس میشوند.
رشته باغبانی شامل گرایشهای میوهکاری، سبزیکاری، گلها و گیاهان زینتی، گیاهان دارویی، بیوتکنولوژی و اخیراً مدیریت گلخانه است. تمامی گرایشهای ذکر شده در مقطع کارشناسی آموزش داده میشوند، ولی دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد باید یکی از این گرایشها را انتخاب کند و در نهایت در مقطع دکترا با دو گرایشِ «فیزیولوژی تولید و پس از برداشت گیاهان باغبانی» و «اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهان باغبانی» تحصیلات خود را در ایران به اتمام میرساند. برای مثال دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی میتواند در مقطع دکترا گرایش اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهان دارویی را انتخاب کند.
گرایش میوه کاری شامل دروسی مثل میوههای معتدله، میوههای گرمسیری و نیمهگرمسیری و میوههای ریز است که به بررسی گیاهشناسی کاشت، داشت و برداشت تمامی میوهها میپردازد.
گرایش سبزی کاری شامل سبزیهای برگی، صیفیجات و قارچها است که طیف وسیعی از محصولات باغبانی را در بر میگیرد. در این گرایش مانند گرایش میوه کاری دانشجو با اصول کاشت، داشت و برداشت سبزیها آشنا میشود و توانایی تحقیق و تولید این محصولات را کسب میکند.
گرایش گیاهان زینتی شامل دروسی مثل گلکاری، درختان و درختچههای زینتی، چمن و گیاهان پوششی و حتی دروس اختیاری مانند طراحی فضای سبز است. این گرایش که یکی از گرایشهای جذاب و پر درامد رشته باغبانی است، تمرکز ویژه بر روی تکثیر و اصلاح گیاهان زینتی دارد و از گرایشهایی است که خلاقیت بالای دانشجو را میطلبد.
گرایش گیاهان دارویی تنها یک درس سه واحدی در زمان کارشناسی دارد، اما در کارشناسی ارشد جزو گرایشهای پرطرفدار است. گیاهان دارویی با توجه به اهمیت آنها در ایران گرایشی با آینده خوب است. به ویژه اینکه این گرایش در اصل گیاهان دارویی، ادویهای، معطر و نوشابهای نام دارد و طیف بسیار وسیعی از گیاهان را در بر میگیرد که دانشجو در این رشته با تولید و فرآوری گیاهان دارویی آشنا میشود و در پارهای موارد اقداماتی جهت اصلاح انجام میدهد.
دانش سلولی و ژنتیکی ارتباط تنگاتنگی با تمامی گرایشهای باغبانی دارند، به همین دلیل در گرایشی به نام بیوتکنولوژی با تمرکز بر زیست مولکولی گیاهی، تولید و تکثیر بهرهوری در مقیاس سلولی با استفاده از علم روز انجام میشود.
بیوتکنولوژی یکی از گرایشهایی است که به صورت شناور در بین رشتههای زراعت و باغبانی و زیستشناسی گیاهی قرار دارد که دانشجو باید در این گرایش از اطلاعات ژنتیکی و مولکولی خوبی برخوردار باشد.
در سالهای اخیر با توجه به اقلیم خشک ایران و توجه ویژه بر احداث گلخانهها با پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی گرایشی به نام مدیریت گلخانه به گرایشهای رشته علوم و مهندسی باغبانی اضافه شده که دانشجو را برای احداث و مدیریت واحدهای گلخانه آماده میسازد. این گرایش قرابت زیادی با گرایش سبزیکاری دارد.
مهمترین دروس دانشگاهی رشته علوم و مهندسی باغبانی به شرح زیر هستند:
رشته باغبانی طیف وسیعی از صنایع را پوشش میدهد. اولین و مهمترین صنعت آن صنعت غذا است که نیاز هر روزهی ما به غذا حقیقتی انکارناپذیر است که فارغ التحصیلان رشته باغبانی با شروع کار در مزرعه گلخانه و باغ میتوانند تامین کننده بخشی از نیاز ما به سبزیجات صیفیجات و میوهها باشند.
بازار گیاهان زینتی هم در کنار موارد ذکر شده بازار بزرگی به حساب میآید. همانطور که میبینید، ما در کنار خود چندین فضای سبز و در خانههای خود چندین گیاه زینتی میبینیم و این یک نیاز است که فارغالتحصیل باغبانی میتواند به آن پاسخ دهد. تولید، تکثیر و نگهداری از گیاهان زینتی یکی از تخصصهایی است که فارغالتحصیلان باغبانی میتوانند با استفاده از آن به کمک طراحان فضای سبز برای تولید مواد اولیه گیاهی بیایند. تولید گلهای فصلی و گیاهان آپارتمانی سالهاست که دارای جایگاه و ارزش اقتصادی مشخصی در سبد خانوارها با هر میزان تمکن مالی است.
چه بازار غذا و خوراک و چه بازار گیاهان زینتی بازارهای بزرگی هستند و تعداد مصرفکنندگان زیادی دارند. داشتن تجربه عملی و تخصص بهروز کمی خلاقیت و هنر و اطلاع از شرایط بازار و بازاریابی و دانش اقتصادی باعث میشود راه برای ورود فارغ التحصیل باغبانی به این بازار هموار شود، چراکه مشاغل تولیدی برخلاف استخدام در ارگانهای دولتی شرایط رقابتی دارند و برای موفقیت باید به سختی تلاش کرد جهت بررسی صحت این گفتهها و برای ورود به این رشته و این بازار حتماً با مزرعهداران، باغداران و گلخانهداران موفق اطراف خود مشورت کنید. هرچند شرایط تولید در حال حاضر شرایط سادهای نیست، اما با مشورت گرفتن از تولیدکنندگان میتوانید بیشتر از واقعیت مطلع شوید.
پس از تولید غذا و گیاهان زینتی به بخش گیاهان دارویی و معطر میرسیم که این بخش هم از بخشهایی است که جایگاه ویژهای در خانه و صنعت دارد. استفاده روزانه از گیاهان دارویی در جامعه سنتی ایران و صنعت دارویی، آرایشی و بهداشتی دلیل محکمی برای جایگاه ویژه این محصولات در زندگی مردم است. و وجود بازاری بزرگ و پویا داشتن خلاقیت و تولید محصولات با کیفیت و با استانداردهای جهانی باعث شده راه برای فارغالتحصیلان متخصص و آگاه به علم روز به نسبت سایر تولیدکنندگان که تحصیلاتی در این رشته ندارند حداقل در زمینه گیاهان دارویی هموارتر باشد.
تلفیق دانش باغبانی با سایر علوم هم باعث به وجود آمدن مشاغل مختلف شده، از جمله آنها تلفیق باغبانی با رشته صنایع غذایی و به خصوص دانشی که فارغالتحصیلان رشته باغبانی در زمینه فیزیولوژی پس از برداشت کسب میکنند میتواند به آنها کمک کند تا در بستهبندی و فروش محصولات در ابتدا به صورت خانگی و با گذشت زمان به صورت صنعتی شرکت کنند.
باغبانی در کنار گردشگری، گردشگری کشاورزی را معنا میبخشد که دانشآموخته باغبانی میتواند با استفاده از خلاقیت و آشنایی با مفاهیم گردشگری مزرعه خود را برای حضور گردشگران و مسافران آماده کند و با ایجاد ارزش افزوده در کنار فروش محصولات کشاورزی بازار خوبی داشته باشد.
مجدداً تاکید میشود که غیر از حضور در مزرعه و بخش تولیدی فارغالتحصیلان این رشته میتوانند به عنوان مشاور طرحهای بزرگ و حتی استخدام در ارگانهایی مانند جهاد کشاورزی برای شغل آینده خود برنامهریزی کند.
موضوع کشت بافت و اصلاح گیاهان و بیوتکنولوژی نیازمندی بیشتری به دانش روز و علمی دارد. بازارهای تخصصی ذکر شده چه در داخل ایران و چه در خارج کشور پایهگذار صنایع بزرگ تولید و تکثیر گیاهان از جمله صنعت بذر هستند و آماده جذب فارغالتصیل متخصص و با تجربه هستند.
یکی از نکات قابل توجه در مورد شرایط کار برای فارغالتحصیلان رشته باغبانی آن است که هر فرد با توجه به میزان سرمایه وقت و علاقه خود میتوانند کار و فعالیت خود را شروع کرده و گسترش دهند. از احداث و مدیریت یک واحد ۲۰۰۰ متری تا ۲۰۰۰ هکتاری تا حتی مشاوره به پروژههای بزرگ و جذب سرمایهگذار باعث شدهاند فارغالتحصیلان این رشته در صورت داشتن تخصص کافی، علاقه و مقداری سرمایه بتوانند به راحتی شغل ایجاد کنند و به تولید محصول بپردازند.
ذکر این نکته ضروری است که دانشآموخته رشته باغبانی در طی تحصیل حتماً در کنار مطالعه دروس تئوری و شرکت در دروس عملی باید از تجارب کشاورزان هم مطلع باشد و به صورت عملی در مقیاسهای غیر آزمایشگاهی بتواند مدیریت یک مزرعه را به عهده بگیرد و اگر تنها به گذراندن دروس دانشگاهی اکتفا کند، در عمل با شکست مواجه خواهد شد. همچنین یک دانش آموخته باغبانی برای احداث و بهرهبرداری یک واحد تولیدی باید با اصول اقتصاد و بازاریابی نیز آشنا باشد، در غیر این صورت فقط به عنوان یک مشاور میتواند در کنار تیم تولیدکننده از تخصص خود استفاده کند.
آماری قابل تامل از وزارت جهاد کشاورزی نشان میدهد که بیش از ۹۰ درصد فعالین بخش کشاورزی یا تحصیلات دانشگاهی ندارند یا دارای تحصیلات مرتبط نیستند. این آمار بیانگر آن است که بازار محصولات باغبانی یک بازار سودآور و جذاب است و مردم بدون توجه به رشته تحصیلی خود و با داشتن تجربه میتوانند وارد این بازار شوند. این موضوع در عین اینکه کار را برای دانشجوی باغبانی سخت میکند، این نوید را به فارغالتحصیلان متخصص باغبانی میدهد که علاوه بر استفاده از تجربه که امری ضروری است، میتوانند با علم روز در این رقابت جایگاه خود را پیدا کنند.
تولید محصولات با کیفیت صادراتی، تولید محصولات ارگانیک، تغذیه و مدیریت اصولی باغات از تواناییهای یک تولیدکننده با تحصیلات آکادمیک است. دانشجوی باغبانی بدون فعالیت در مزرعه و مواجهه با واقعیت و وضعیت بازار نمیتواند تجربیات لازم را کسب کند و انتظار این را داشته باشد که بعد از فارغالتحصیلی بازار کار به او خوش آمد گوید.
تلاش و شکستهای پی در پی است که از یک فارغالتحصیل که اصطلاحات علمی را میشناسد، یک کشاورز ماهر خلاق و با تجربه میسازد. تاکید میشود که ورود به بازار کشاورزی اصلاً و ابداً آسان نیست و در کنار درس خواندن زحمات شبانهروزی و علاقه و صبر بسیار میطلبد.
از جمله بهترین دانشگاههای ایران برای تحصیل در رشته باغبانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
به علاوه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری از دانشگاههای تخصصی در رشته کشاورزی هستند.
رشته کشاورزی رشته با قدمتی است و بیش از یک قرن است که در دنیا تدریس میشود. به همین دلیل، شرایط ادامه تحصیل در خارج از کشور با توجه به تعداد زیاد دانشگاهها مهیا است. دانشگاههای کشورهای اروپایی، به خصوص آلمان، در زمینه رشتههای علوم جدید مانند بیوتکنولوژی قوی هستند و در کنار آنها دانشگاههای کشور ایتالیا در زمینه میوهکاری دانشجو میپذیرند. داشتن شرایط برای ادامه تحصیل در کانادا و ایالات متحده و انگلستان این فرصت را به شما میدهد که در دانشگاههای پیشرو رشته کشاورزی تحصیل کنید.
علاوه بر اینها، در شرق به خصوص چین و هند دانشگاههای سرآمد گرایش گیاهان دارویی را پیدا میکنید. به طور خلاصه، با داشتن طیف وسیعی از دانشگاههایی که پذیرای دانشجویان باغبانی هستند، انتخابهای بسیار زیادی برای ادامه تحصیل در این رشته دارید و خوشبختانه دانشگاههای ایران روابط به نسبت خوبی با دانشگاههای خارج کشور در این رشته دارند. این اطلاعات صرفا جهت پیدا کردن دید نسبت به تحصیل در خارج از کشور است و حتماً برای داشتن اطلاعات قطعی باید با جستجو و تحقیق فراوان و مشورت با اساتید به نتیجه برسید.
رشته علوم و مهندسی باغبانی | مشاوره انجام پایان نامه چاپ مقاله علوم و مهندسی باغبانی ارشد دکتری
مدیک تز سامانه برتر مشاوره رساله پزشکی
با مدیریت تز آنلاین
تلفن های تماس : 09353132500 و 09199631325