شنوایی‌سنجی (ادیولوژی) یکی از شاخه‌های تخصصی علوم پزشکی است که به تشخیص، پیشگیری، و مدیریت مشکلات شنوایی و اختلالات تعادلی می‌پردازد. متخصصان شنوایی‌سنجی (ادیولوژیست‌ها) نقش مهمی در تشخیص انواع کم‌شنوایی، تجویز سمعک و سایر وسایل کمک‌شنوایی، و همچنین مدیریت مشکلات مرتبط با تعادل ایفا می‌کنند. این رشته ترکیبی از دانش پزشکی، فیزیولوژی شنوایی، الکترونیک و آموزش بهداشت عمومی است.

شنوایی‌سنجی چیست؟

شنوایی‌سنجی علم تشخیص و ارزیابی مشکلات شنوایی، تجویز و تنظیم وسایل کمک‌شنوایی، و بررسی اختلالات تعادلی است. ادیولوژیست‌ها می‌توانند کم‌شنوایی را با استفاده از روش‌های مختلف تشخیصی و تجهیزات تخصصی شناسایی کرده و برنامه‌های مناسب درمانی را به بیماران ارائه دهند. همچنین، این متخصصان می‌توانند برای بیماران کم‌شنوا سمعک و کاشت حلزون تجویز کرده و تنظیمات لازم را انجام دهند.

مراحل تحصیل در رشته شنوایی‌سنجی

برای تخصص در شنوایی‌سنجی، مراحل زیر طی می‌شود: انجام رساله شنوایی‌سنجی

1. کارشناسی شنوایی‌سنجی (B.Sc.):
   • دوره کارشناسی شنوایی‌سنجی معمولاً ۴ سال به طول می‌انجامد و شامل آموزش‌های تئوری، عملی و کارآموزی در بیمارستان‌ها و مراکز شنوایی‌سنجی است. دانشجویان در این دوره با آناتومی و فیزیولوژی گوش، روش‌های تشخیصی شنوایی و تعادل، و استفاده از تجهیزات شنوایی‌سنجی آشنا می‌شوند.
2. کارشناسی ارشد شنوایی‌سنجی (M.Sc.):
   • دوره کارشناسی ارشد شنوایی‌سنجی به مدت ۲ سال طول می‌کشد و به تخصص در زمینه‌های مختلف شنوایی‌سنجی مانند تجویز سمعک، مدیریت وزوز گوش، شنوایی‌شناسی کودکان، و ارزیابی تعادلی می‌پردازد.
3. دکترای تخصصی شنوایی‌سنجی (Ph.D.):
   • دکترای شنوایی‌سنجی به مدت ۳ تا ۵ سال طول می‌کشد و به افراد این امکان را می‌دهد که در سطح تحقیقاتی و دانشگاهی فعالیت کنند. در این دوره، دانشجویان به تحقیق در زمینه‌های مرتبط با شنوایی‌سنجی و بهبود روش‌های تشخیصی و درمانی می‌پردازند.

موضوعات مهم در شنوایی‌سنجی

رشته شنوایی‌سنجی شامل مجموعه‌ای از موضوعات مرتبط با تشخیص، پیشگیری و درمان مشکلات شنوایی و تعادلی است. برخی از موضوعات مهم این رشته عبارتند از:

1. ارزیابی و تشخیص کم‌شنوایی:
   • استفاده از ابزارهایی مانند آدیومتری تون خالص، آدیومتری گفتاری، و آزمایش‌های امپدانس برای تعیین سطح کم‌شنوایی و نوع آن (رسانشی، حسی-عصبی، یا مختلط).
2. تجویز و تنظیم سمعک:
   • ارزیابی نیازهای شنوایی بیمار و تجویز سمعک‌های مناسب، همراه با تنظیم و پیگیری برای بهبود کیفیت زندگی افراد کم‌شنوا.
3. کاشت حلزون شنوایی:
   • ارزیابی بیماران جهت کاشت حلزون شنوایی و ارائه خدمات پس از عمل شامل تنظیم و آموزش استفاده از دستگاه.
4. مدیریت وزوز گوش (Tinnitus):
   • ارزیابی و مدیریت وزوز گوش که شامل استفاده از روش‌های رفتاری، صوت‌درمانی و مشاوره برای کاهش شدت وزوز و تأثیر آن بر زندگی فرد است.
5. شنوایی‌سنجی کودکان:
   • ارزیابی شنوایی در کودکان و نوزادان از طریق آزمون‌های ABR (Auditory Brainstem Response) و OAE (Otoacoustic Emissions) و تشخیص و مداخله زودهنگام.
6. بررسی و ارزیابی تعادلی:
   • استفاده از آزمون‌های الکترونیستاگموگرافی (ENG)، ویدئونستاگموگرافی (VNG) و سایر آزمون‌ها برای تشخیص اختلالات مرتبط با سیستم تعادلی.
7. پیشگیری از آسیب‌های شنوایی ناشی از سر و صدا:
   • مشاوره و ارائه راهکارهایی برای پیشگیری از کاهش شنوایی ناشی از مواجهه با صداهای بلند، از جمله استفاده از وسایل محافظتی در محیط‌های صنعتی.

موضوعات متداول برای رساله شنوایی‌سنجی

رساله‌های شنوایی‌سنجی می‌توانند به بررسی روش‌های تشخیصی، تأثیر وسایل کمک‌شنوایی و بهبود کیفیت زندگی بیماران کم‌شنوا بپردازند. برخی از موضوعات جذاب برای رساله عبارتند از:

1. تحلیل اثربخشی کاشت حلزون شنوایی در کودکان کم‌شنوا:
   • ارزیابی تأثیر کاشت حلزون شنوایی بر بهبود توانایی شنیداری و توسعه زبانی کودکان کم‌شنوا.
2. بررسی اثرات وزوز گوش بر کیفیت خواب:
   • تحلیل تأثیر وزوز گوش بر کیفیت خواب بیماران و بررسی روش‌های مختلف مدیریت وزوز برای بهبود کیفیت خواب.
3. تأثیر سمعک‌های دیجیتال در بهبود عملکرد شنوایی بیماران کم‌شنوا:
   • مقایسه سمعک‌های دیجیتال و آنالوگ در بهبود عملکرد شنوایی و رضایت بیماران.
4. ارزیابی اثربخشی تمرینات تعادلی در بیماران مبتلا به اختلالات وستیبولار:
   • بررسی تأثیر تمرینات تعادلی و فیزیوتراپی وستیبولار در بهبود تعادل بیماران مبتلا به اختلالات وستیبولار.
5. تأثیر مواجهه با صدای بلند بر عملکرد شنوایی در کارگران صنعتی:
   • ارزیابی کاهش شنوایی ناشی از صداهای صنعتی و ارائه راهکارهایی برای پیشگیری و کاهش این مشکل.
6. ارزیابی نتایج مداخلات زودهنگام در کودکان کم‌شنوا:
   • بررسی تأثیر مداخلات زودهنگام مانند تجویز سمعک و گفتاردرمانی بر بهبود توسعه زبانی و اجتماعی کودکان کم‌شنوا.
7. بررسی تأثیر تمرینات شنیداری بر بهبود درک گفتار بیماران مسن:
   • ارزیابی تأثیر تمرینات شنیداری بر بهبود توانایی درک گفتار در محیط‌های نویزی در سالمندان.

لیست مجلات معتبر شنوایی‌سنجی

برای انتشار مقالات علمی در زمینه شنوایی‌سنجی، استفاده از مجلات معتبر بسیار اهمیت دارد. برخی از مجلات معتبر در این رشته عبارتند از: انجام رساله شنوایی‌سنجی

1. Journal of the American Academy of Audiology (JAAA):
   • یکی از معتبرترین مجلات در زمینه شنوایی‌سنجی که مقالات مرتبط با تشخیص، درمان و مدیریت کم‌شنوایی و اختلالات تعادلی را منتشر می‌کند.
2. International Journal of Audiology:
   • این مجله به پژوهش‌های علمی در زمینه شنوایی‌شناسی بالینی، وسایل کمک‌شنوایی، و مدیریت وزوز گوش اختصاص دارد.
3. Ear and Hearing:
   • این مجله به پژوهش‌های علمی در زمینه شنوایی، کاشت حلزون، و تکنولوژی‌های کمک‌شنوایی پرداخته و توسط انجمن شنوایی‌سنجی آمریکا منتشر می‌شود.
4. Hearing Research:
   • این مجله به پژوهش‌های پایه و بالینی در زمینه علوم شنوایی، از جمله فیزیولوژی شنوایی و مشکلات شنوایی ناشی از سر و صدا اختصاص دارد.
5. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology:
   • مجله‌ای که مقالات مرتبط با شنوایی‌شناسی کودکان و اختلالات گوش را منتشر می‌کند و به مسائل مربوط به شنوایی در کودکان می‌پردازد.
6. Journal of Speech, Language, and Hearing Research (JSLHR):
   • این مجله به پژوهش‌های علمی در زمینه شنوایی، گفتار و زبان پرداخته و به بررسی اثرات کم‌شنوایی بر توسعه زبانی می‌پردازد.
7. American Journal of Audiology:
   • مجله‌ای که به پژوهش‌های بالینی و کاربردی در زمینه شنوایی‌سنجی پرداخته و به مسائل مرتبط با کم‌شنوایی و مدیریت آن می‌پردازد.
8. Audiology and Neurotology:
   • این مجله به پژوهش‌های مرتبط با شنوایی‌شناسی و علوم اعصاب، از جمله مکانیزم‌های عصبی شنوایی و کاشت حلزون می‌پردازد.
9. Hearing, Balance and Communication:
   • این مجله به پژوهش‌های علمی در زمینه شنوایی، تعادل و ارتباطات پرداخته و مقالات مرتبط با اختلالات تعادلی و شنوایی را منتشر می‌کند.

10. Journal of Otolaryngology-Head & Neck Surgery: