رشته مهندسی هسته ای مشاوره انجام پایان نامه و چاپ مقاله مهندسی هسته ای در مقطع ارشد و دکتری
7 مارس, 2021
رشته مهندسی هسته ای مشاوره انجام پایان نامه و چاپ مقاله مهندسی هسته ای در مقطع ارشد و دکتری
امروزه انرژی هسته‌ای کاربردهای بسیار زیادی در زمینه‌های مختلف پیدا کرده است؛ از آن به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع تامین انرژی مورد نیاز جوامع یاد می‌شود و حتی می‌توان ردپای آن را در خدمات پزشکی و درمانی نیز مشاهده کرد. با وجود این مسائل برای کاربردی کردن انرژی هسته‌ای، نیاز به متخصصان و کارشناسانی از جمله مهندسان هسته‌ای داریم که به دانش و تخصص این حوزه تسلط داشته باشند. رشته مهندسی هسته ای برای افرادی مناسب است که علاقه‌مند به کار در مراکزی مانند نیروگاه‌های اتمی و یا مراکز پزشکی هسته‌ای هستند.
راه اندازی نیروگاه هسته‌ای، تامین امنیت این نیروگاه‌ها، انهدام نیروگاه‌های قدیمی، بازآوری سوخت‌های هسته‌ای، مدیریت پسماندها، حفاظت افراد و نیز تاسیسات در برابر اشعه از دیگر مشاغلی هستند که به حضور پر رنگ مهندسان هسته‌ای در آن‌ها نیاز است. همچنین حوزه‌های تحقیقاتی و پژوهشی مانند تشخیص پزشکی، درمان پزشکی، رادیو داروها، شتابدهندهها، لیزر و ابررساناها نیز وجود دارد. یکی دیگر از کاربردهای انرژی هسته‌ای که در ایران فعالیت‌های تحقیقاتی زیادی در حوزه آن انجام شده، کشاورزی هسته‌ای است و می‌توان از کارشناسان این رشته در جهت بهبود کیفیت محصولات کشاورزی و مبارزه با آفات بهره جست.
کدام دروس دوره دبیرستان در رشته مهندسی هسته ای بیشتر کاربرد دارند؟
رشته مهندسی هسته ای در دانشگاه‌های ایران تا چندین سال پیش در برخی گرایش‌ها مانند پرتوپزشکی و راکتور در مقطع لیسانس هم پذیرش دانشجو داشت. درحال حاضر ورود به هر کدام از گرایش‌های این رشته تنها در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا میسر است.
برای این منظور نیاز است که دانشجو در دوران تحصیل مقطع کارشناسی در یکی از رشته‌های مهندسی برق، مهندسی شیمی، مهندسی مکانیک، مهندسی مواد و یا فیزیک تحصیل کرده باشد. همان طور که در سایر رشته‌های مهندسی برای موفقیت به داشتن یک پایه قوی در علوم ریاضی و فیزیک نیازمندیم، این نیاز در رشته مهندسی هسته‌ای و کلیه گرایش‌های آن نیز به چشم می‌خورد. علاوه بر آن به دلیل ماهیت رشته، داشتن دانش پایه در علوم شیمی و زیست‌شناسی نیز لازم است.
لازم به اشاره است که دروس زیر از بین دروس دبیرستان در رشته مهندسی هسته‌ای کاربرد بیشتری دارند:
مباحث درس حساب دیفرانسیل و انتگرال
مباحث آمار و احتمال
مباحث فیزیک دبیرستان
مباحث شیمی دبیرستان
مباحث زیست‌شناسی دبیرستان
گرایش‌های رشته مهندسی هسته ای برای ادامه تحصیل چه هستند؟
دوره کارشناسی ارشد مهندسی هسته‌ای در گرایش‌های مختلف، شامل تعدادی دروس نظری، کاربردی، آزمایشگاهی و همین طور برنامه تحقیقاتی جهت افزایش اطلاعات متخصصان مهندسی هسته‌ای کشور است تا اطلاعات کافی جهت درک و توسعه آنچه در حال حاضر در مرزهای این دانش می‌گذرد، را فراهم بیاورند. زمان لازم برای اتمام این دوره ۲ سال است و البته بر طبق آئین‌نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد، حداقل و حداکثر مجاز برای آن نیز در نظر گرفته شده است. در حال حاضر در برخی از دانشگاه‌های کشور، گرایش‌هایی که در ادامه آمده‌اند برای رشته مهندسی هسته ای ارائه می‌شوند:
مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی هسته ای چه هستند؟
در ادامه به دروس حائز اهمیت گرایش‌های گوناگون رشته مهندسی هسته ای خواهیم پرداخت.
مهندسی هسته ای گرایش راکتور: در این گرایش ۳۲ واحد درسی ارائه می‌شود که شامل ۱۶ واحد دروس تخصصی و الزامی، ۹ واحد دروس اختیاری، ۱ واحد سمینار و ۶ واحد پایان نامه است. از آنجا که ورودی این رشته از میان رشته‌های مختلفی پذیرفته می‌شود، دروسی در بدو ورود به دانشگاه به عنوان دروس جبرانی ارائه می‌شوند؛ در همین راستا دروس جبرانی این گرایش عبارتند از: فیزیک هسته‌ای، آزمایشگاه فیزیک هسته‌ای و اصول ترموهیدرولیک. دروس تخصصی مربوط به این رشته-گرایش عبارتند از: فیزیک بهداشت، فیزیک راکتور، انتقال حرارت هسته‌ای و تکنولوژی نیروگاه‌های هسته‌ای.
مهندسی هسته‌ای گرایش چرخه سوخت: در این گرایش ۳۲ واحد درسی ارائه می‌شود که شامل ۱۶ واحد دروس تخصصی و الزامی، ۹ واحد دروس اختیاری، ۱ واحد سمینار و ۶ واحد پایان نامه است. دروس جبرانی این گرایش عبارتند از: شیمی عملیات چرخه سوخت، فیزیک هسته‌ای، اصول ترموهیدرولیک. دروس تخصصی مربوط به این رشته-گرایش عبارتند از: فیزیک بهداشت، فیزیک راکتور، انواع سوخت و مواد ساختمانی راکتورها پس از تابش‌دهی، مواد هسته‌ای و چرخه سوخت.
مهندسی هسته‌ای گرایش پرتو پزشکی: در این گرایش ۳۰ واحد درسی ارائه می‌شود که شامل ۱۴ واحد دروس تخصصی و الزامی، ۹ واحد دروس اختیاری، ۱ واحد سمینار و ۶ واحد پایان نامه است. دروس جبرانی این گرایش عبارتند از: آناتومی، فیزیولوژی و فیزیک هسته‌ای. دروس تخصصی مربوط به این رشته-گرایش عبارتند از: فیزیک بهداشت، دستگاه‌های پرتوپزشکی، آشکارسازی و دزیمتری، حفاظ‌سازی در پرتوپزشکی. در این رشته گذراندن واحد کارآموزی در بیمارستان‌های دارای امکانات پزشکی هسته‌ای نیز الزامی است.
مهندسی هسته‌ای گرایش کاربرد پرتوها: در این گرایش ۳۲ واحد درسی ارائه می‌شود که شامل ۱۷ واحد دروس تخصصی و الزامی، ۸ واحد دروس اختیاری، ۱ واحد سمینار و ۶ واحد پایان نامه است. دروس جبرانی این گرایش عبارتند از: فیزیک هسته‌ای و آزمایشگاه فیزیک هسته‌ای. دروس تخصصی مربوط به این رشته-گرایش عبارتند از: فیزیک بهداشت، دستگاه‌های مولد پرتو، کاربردهای صنعتی رادیوایزوتوپ‌ها و آشکارسازی تابش‌های هسته‌ای.
مهندسی هسته‌ای گرایش گداخت هسته‌ای: در این گرایش ۳۲ واحد درسی ارائه می‌شود که شامل ۱۵ واحد دروس تخصصی و الزامی، ۹ واحد دروس اختیاری، ۲ واحد سمینار و ۶ واحد پایان نامه است. دروس جبرانی این گرایش عبارتند از: فیزیک هسته‌ای و آزمایشگاه فیزیک هسته‌ای. الکترومغناطیس مهندسی و مبانی مهندسی هسته‌ای. دروس تخصصی مربوط به این رشته-گرایش عبارتند از: مهندسی گداخت هسته‌ای، توکامک ماشین مولد گداخت هسته‌ای، آزمایشگاه‌های گداخت هسته‌ای و ریاضیات مهندسی پیشرفته.
مهندسی هسته‌ای گرایش فیزیک بهداشت: در این گرایش ۳۲ واحد درسی ارائه می‌شود که شامل ۲۰ واحد دروس تخصصی و الزامی، ۶ واحد دروس اختیاری و ۶ واحد پایان نامه است. دروس جبرانی این گرایش عبارتند از: فیزیک هسته‌ای، آزمایشگاه فیزیک هسته‌ای، ریاضیات در فیزیک و مهندسی. دروس تخصصی مربوط به این رشته-گرایش عبارتند از: فیزیک بهداشت پایه، حفاظت کارکنان با پرتو، حفاظت بیماران در پرتوپزشکی، حفاظت مردم و محیط زیست، پرتوبیولوژی، دزیمتری پرتوها و حفاظت در برابر پرتوهای غیریون‌ساز.
در کنار این دروس تخصصی که برای هر گرایش به طور مجزا معرفی شد، یک سری دروس اختیاری نیز هستند که دانشجویان گرایش‌های مختلف بنا بر صلاح‌دید اساتید راهنما و بر اساس ارائه در دانشگاه محل تحصیل، ملزم به انتخاب و گذراندن این دروس هستند. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به این دروس اشاره کرد: حفاظ‌سازی، ایمنی راکتورهای هسته‌ای، مدیریت سوخت، اقتصاد انرژی هسته‌ای، شبیه‌سازی هسته‌ای، کدهای هسته‌ای، روش مونت کارلو در مهندسی هسته‌ای، پسماندهای چرخه سوخت، طراحی و محاسبه دز در پرتودرمانی، شتابدهندهها و کاربرد آن‌ها در پزشکی، سیستم‌های تصویرگر پزشکی، رادیوایزوتوپ‌های صنعتی، رادیوداروها و کاربرد آن‌ها در پزشکی، الکترونیک هسته‌ای، آنالیز هسته‌ای، ترابرد پرتوها، پرتودهی مواد غذایی و کشاورزی، چشمه‌های یونی، تست‌های غیر مخرب، فیزیک و مهندسی پلاسما، کاربردهای صنعتی لیزر و پلاسما، برنامه‌ریزی و مدلسازی انرژی، شیمی هسته‌ای.
فارغ التحصیل رشته مهندسی هسته ای در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟
در مورد اشتغال و بازارکار باید به این نکته بسیار مهم توجه داشته باشیم که به غیر از بیمارستان‌های دارای امکانات پزشکی هسته‌ای که تقریبا در گستره خوبی از شهرها و استان‌های کشور پخش هستند، امکان فعالیت در سایر گرایش‌های مهندسی هسته‌ای در حال حاضر تنها در نقاط محدودی از کشور فراهم است. برخی مراکز موجود برای کار عبارتند از:
سازمان انرژی اتمی
طرح چشمه نور ایران
سایت‌ها و نیروگاه‌های هسته‌ای
شرکت‌های مهندسی مشاور در حوزه طراحی و ساخت نیروگاه‌ها
بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و پژوهشگاه‌های پزشکی هسته‌ای
پژوهشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی دولتی و خصوصی
مراکز هسته‌ای صنعتی
شرکت‌های وارد کننده تجهیزات هسته‌ای
آموزش و پژوهش در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی
بازار کار رشته مهندسی هسته ای به چه صورت است؟
رشته مهندسی هسته ای از جمله رشته‌های تحصیلی است که بازار کار متنوع و گسترده‌ای دارد که در بخش قبلی به آن پرداخته شد. این رشته از جدیدترین و پرکاربردترین رشته‌های دانشگاهی در دنیا است که در حوزه‌های مختلف صنعتی (از جمله تولید برق)، کشاورزی، پزشکی، تولید رادیوداروها و صنایع غذایی کاربردهای فراوانی دارد. یک مهندس هسته‌ای با توجه به گرایش و زمینه تخصصی‌اش در حوزه‌های زیر امکان فعالیت دارد:
در مورد حقوق و درآمد شاغلان در این حوزه، لازم است این نکته مورد توجه قرار گیرد: در کشور ما اگر مهندس هسته‌ای در بخش دولتی استخدام شود، پرداخت حقوق او مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری صورت می‌گیرد. اما پرداخت حقوق در بخش خصوصی با توجه به معیارهایی مانند میزان تحصیلات، تجربه و نوع حوزه کاری، متفاوت و متغیر است.
امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی هسته ای در داخل ایران چگونه است؟
امکان ادامه تحصیل فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد مهندسی هسته ای در مقطع دکترا در برخی از دانشگاه‌های تراز اول کشور مانند دانشگاه‌های صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، علوم پزشکی تهران، علوم و تحقیقات تهران و نیز دانشگاه‌های اصفهان، شیراز، مشهد و کرمان وجود دارد. همچنین سازمان انرژی اتمی نیز از طریق کنکور سراسری دانشجوی بورسیه می‌پذیرد.
از آنجا که پذیرش دانشجو در این رشته بر اساس دانشگاه و نیز نوع گرایش به صورت سالانه تغییر می‌کند، بهترین مرجع برای دریافت اطلاعات در مورد میزان و نحوه پذیرش دانشجو مراجعه به دفترچه‌های منتشر شده توسط سازمان سنجش و نیز وب سایت‌های اختصاصی دانشگاه‌ها است.
به این نکته بسیار مهم توجه داشته باشید که مهندسی هسته ای در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های ایران به صورت میان رشته‌ای پذیرش دارد و از میان چندین رشته مختلف فنی-مهندسی و علوم پایه می‌توان برای ورود به این رشته تلاش کرد. بر اساس رشته مقطع کارشناسی، در بدو ورود به مقطع کارشناسی ارشد تعدادی دروس جبرانی ارائه می‌شود که دانشجو موظف است ابتدا آن دروس را انتخاب کرده و بگذراند.
امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی هسته ای در خارج از کشور به چه صورت است؟
امکان تحصیل در خارج از کشور در رشته مهندسی هسته ای وجود دارد. البته با توجه به محدودیت‌هایی که در حال حاضر پیرامون ایران در حوزه هسته‌ای موجود است، این امکان در کشورهای آمریکا و کانادا تقریبا برای ایرانیان وجود ندارد و دانشجویان ایرانی این رشته‌ها بورسیه نشده و یا ویزا دریافت نمی‌کنند. البته در برخی از کشورهای دیگر اروپایی و آسیایی، امکان ادامه تحصیل و بورسیه شدن در رشته مهندسی هسته‌ای به خصوص گرایش پرتوپزشکی وجود دارد.
