این رشته به عنوان یک زمینه تحصیلی میان رشتهای، ارتباط وسیعی بین مباحث فیزیک، شیمی، مکانیک و ریاضی، برقرار کرده است. علاقهمندان به امور فنی، محاسباتی و آزمایشگاهی امکان جستجو و حصول علائق خود در آزمایشها، پروژهها و دروس این رشته تحصیلی را خواهند داشت. از طرفی، انتخاب رشته مهندسی مواد برای افراد دارای علاقه به ساخت و توسعه مواد جدید، کشف خواص جدید و به دنبال آن گسترش جهان پیرامون گزینه مناسبی خواهد بود.
علاقهمندان به امور بازرسی و نظارت بر کارکرد قطعات و صنایع مختلف میتوانند پس از فارغ التحصیلی از این رشته، در مشاغلی مرتبط به فعالیت بپردازند. آنهایی که به شناخت طبیعت مواد مختلف موجود در محیط پیرامون، همچنین ارتباط بین ساختار و نظم داخلی مواد با خواص حاصل علاقه دارند نیز، بد نیست این رشته تحصیلی را انتخاب کنند.
دروس ریاضی از جمله حساب دیفرانسیل و حسابان به طور وسیعتر در این رشته تحصیلی در قالب درسهایی از جمله ریاضیات 1 (با بیان اصول احتمال، انتگرال، جبر خطی) و ریاضیات 2 (با توسعه انتگرال و محاسبات به کاربردهای دو و سه بعدی)، محاسبات عددی (شامل مباحث آماری و محاسباتی)، ریاضی مهندسی و معادلات دیفرانسیل مورد بررسی قرار میگیرند.
دروس فیزیک و شیمی دوره دبیرستان، کاربرد وسیعی رشته مهندسی مواد داشته و در دوره کارشناسی در قالب درسهای فیزیک 1 (با تدریس مفاهیم نیرو و قوانین نیوتن)، فیزیک 2 (با بیان مطالب مربوط به الکتریسیته و مغناطیس) و همچنین شیمی عمومی (با بیان گستردهتر مفاهیم مربوط به شیمی دوره دبیرستان) آموزش داده میشوند.
این سه گروه از دروس، برای درک بهتر درسهای پایه رشته مهندسی مواد از جمله کریستالوگرافی، شیمی فیزیک و خواص فیزیکی و مکانیکی، بسیار حائز اهمیت هستند. همچنین عناوین اشاره شده علاوه بر اهمیت در آموزش بهتر مباحث پایه، در انجام تحقیقات رشته مهندسی مواد از جمله پروژههای عملیاتی و شبیهسازی نیز نقش چشمگیر و قابل توجهی ایفا میکنند.
در دوره کارشناسی، رشته مهندسی مواد به دو گرایش متالورژی صنعتی و متالورژی استخراجی تقسیم میشود. اختلاف این دو گرایش در تعداد مشخصی از دروسی است که توسط دانشجویان باید گذرانده شوند. به طور معمول در حدود 5 درس در این دو گرایش متفاوت است. در گرایش صنعتی، تمرکز بیشتری بر کاربردی کردن مواد مختلف و در گرایش استخراجی، تمرکز بیشتری در ساخت و توسعه مواد گوناگون وجود دارد.
در دوره کارشناسی ارشد مهندسی مواد، گرایشهای متنوعی ارائه میشوند که در ادامه فهرستی از آنها بیان شده است:
مهمترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی مواد عبارت هستند از:
گستره وسیعی از کارهای نظارتی، عملیاتی، تولیدی و اجرائی توسط فارغ التحصیل رشته مهندسی مواد قابل انجام است و در اینجا، تنها به برخی از شاخصترین مواردی که یک فارغالتحصیل این رشته میتواند در آنها شاغل شود پرداختهایم: شرکتهای خودروسازی، ساخت قطعات مانند شرکتهای ریختهگری یا اکستروژن، نورد، آهنگری و جوشکاری به روشهای پیشرفته، صنایع فولاد، مس و آلومینیم، بازرسی خطوط انتقال نیرو، آب و نفت، صنایع هوافضا و نظامی، آزمایشگاههای تحقیقاتی، صنایع ماشینهای راهسازی، ساخت ظروف و قطعات آشپزخانه، پوششدهی سطح قطعات منزل و ادارات، ساخت و پوششدهی قطعات تزئینی، شبیهسازی فرایندها و قطعات صنعتی، صنایع الکترونیک، مشاوره در انتخاب مواد و آلیاژهای مورد استفاده در بخشهای صنعتی مختلف، بازیافت و مهندسی پزشکی.
با توجه به سابقه طولانی این رشته در جهان و البته ایران، و اهمیت انتخاب و توسعه مواد مناسب، نیاز به حضور مهندس مواد در هر صنعتی احساس میشود. امکان راهاندازی مشاغل خصوصی یا به بیان دیگر شخصی با سرمایهگذاری نسبتا کمتر در مقایسه با برخی رشتههای مهندسی دیگر نیز وجود دارد. فارغ التحصیلان این رشته در زمینههای کاری ذکر شده در بند قبل، امکان فعالیت دارند و درآمد یک دانش آموخته رشته مهندسی مواد، وابسته به نوع صنعت مورد نظر و البته میزان تحصیلات، از حدود 5/1 میلیون تومان در ماه (در سال ۱۳۹۸) تا مقادیر بیشتر متفاوت است.
امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی مواد در مقاطع کارشناسی ارشد، دکتری و پسادکتری در دانشگاههای داخل کشور فراهم است. تقریبا تمامی گرایشهای مرتبط با این رشته تحصیلی، در ایران توسعه یافتهاند. همچنین ظرفیت پذیرش دانشجو در سه مقطع رشته مهندسی مواد قابل توجه بوده و محدودیت چندانی وجود ندارد. لازم به اشاره است که دانشگاههای دولتی و آزاد در پذیرش دانشجو در این رشته، فعال هستند.
تجهیزات آزمایشگاهی مورد نیاز برای انجام تحقیقات، به طور مناسب در ایران قابل دسترسی است؛ هرچند که برخی تجهیزات مانند برخی میکروسکوپهای الکترونی با کمبود از نظر تعداد و یا حتی دسترسی روبرو است. به منظور غلبه بر این مشکل، انجام تحقیقات مشترک با دانشگاههای خارج از کشور در قالب دورههای فرصت مطالعاتی که با حضور محقق در کشور مقصد انجام میگیرد و یا ارسال مواد آزمایشگاهی به دانشگاه مقصد و دریافت نتایج آزمایشهای مورد نظر، تا حد زیادی فراهم شده است.
دانشگاههای تهران، صنعتی شریف، صنعتی اصفهان، تربیت مدرس، علم و صنعت، صنعتی شیراز، امیرکبیر و تبریز از جمله مهمترین دانشگاههای ممکن برای انجام تحقیقات وسیع و عمیق در مقاطع تحصیلی رشته مهندسی مواد هستند. رتبهبندی این دانشگاهها بر اساس تعداد و تجربه اساتید، میزان فعالیتهای علمی در قالب چاپ کتب و مقالات، تجهیزات آزمایشگاهی مناسب و کافی، دسترسی به پایگاههای علمی بین المللی مانند مجلات و مقالات، برگزاری کنفرانسهای داخلی یا بین المللی در دانشگاه مورد نظر، امکان پذیرش فارغ التحصیل هر یک از این دانشگاهها در دانشگاههای خارج از کشور و همچنین میزان ارتباط با صنعت تعیین میشود.
اهمیت رشته مهندسی مواد در سطوح بالاتری در کشورهای پیشرفته شناخته شده است. کشورهایی مانند کانادا، سوئد، سوئیس، انگلیس، استرالیا، آلمان، ژاپن، کره جنوبی، چین، سنگاپور و امریکا از مهمترین مقصدهای بسیاری از دانشجویان ایرانی علاقهمند به ادامه تحصیل در این رشته در خارج از کشور هستند. غالب پروژههای تحقیقاتی موجود در دانشگاههای مقصد، مرتبط با صنایع مختلف بوده و بخشی از هزینههای پروژه، سکونت و زندگی روزمره دانشجو توسط صنایع مورد نظر فراهم میشود.
امکان تحصیل در برخی از دانشگاهها با هزینه شخصی نیز وجود دارد که البته این موسسات آموزشی معمولا دارای کیفیت پایینتری در سطح جهانی هستند. همچنین ناگفته نماند که با توجه به کیفیت آموزش این رشته مهندسی در دانشگاههای ایران، معمولا پذیرش دانشجوهای ایرانی در سطح جهان، با سهولت انجام میشود.
امکان کسب شغل، درآمد و سکونت دائم یا نیمه دائم در کشورهای مقصد، وابسته به شرایط تحصیلی، کیفیت دانشجو و همچنین میزان نیاز به زمینه کاری او است. معمولا کشورهای اروپایی امکان کمتری برای پذیرش دانشجو به عنوان نیروی کار پس از اتمام دوران تحصیل دارند.
از طرفی با توجه به سطح علمی دانشگاههای کشور، تقریبا تحقیقات در حال اجرا در ایران، از لحاظ جدید و کاربردی بودن و قابلیت رقابت با دانشگاههای سطح دنیا از سطح مناسبی برخوردار هستند.
مدیک تز سامانه برتر مشاوره رساله پزشکی
با مدیریت تز آنلاین
تلفن های تماس : 09353132500 و 09199631325