مشخصات ظاهری رساله دکتری باید به چه صورت باشد؟ رساله دکتری یک کتاب است و کتاب ها ساختار خاصی دارند. بسیاری از ما با طراحی اولیه کتاب آشنایی داریم: می دانیم که مقدمه قبل از فصل اول می آید و ضمائم در انتهای آن قرار دارند. اما ترتیب برخی از اجزای کتاب می تواند کمتر مشهود باشد. در رابطه با مشخصات ظاهری رساله دکتری هم همینطور است. همانطور که محتوا و منابع پایان نامه های ارشد و دکتری مهم است و دانشجویان ارشد و دکتری بعد از پژوهش و تحقیق پیرامون موضوع خود، مطالب را دسته بندی می کنند، رعایت ظاهر مختص رساله دکتری نیز بسیار مهم است. برای رعایت اصول ظاهری و نگارش رساله دکتری بی نقص، مطالعه این مطلب ضروری است.

رساله یا پایان نامه؟

دانشجویان کارشناسی و ارشد پس از گذراندن دوره تحصیلی خود، پایان نامه ارائه می دهند که پایان نامه شان در راستا تکمیل تحقیقات قبلی است اما در رساله اینطور نیست. رساله از الزامات فارغ التحصیلی دانشجویان دکتری است که در آن موضوع تحقیق کاملا جدید است. رساله یا تز دکتری در ظاهر و قالب و نوشتن پروپوزال با پایان نامه  متفاوت است. اما بین دانشجویان به طور معمول پایان نامه همان رساله تلقی می شود.

مشخصات ظاهری رساله دکتری به چه صورت است؟

• صحافی جلد رساله چاپی از مشخصات ظاهری رساله هاست که معمولا از جنس گالینگو می باشد. نوشته های روی جلد صحافی خوانا و زرکوب درج می شود.
• دقت کنید که صحافی با کیفیت خوب انجام شود.
• روی جلد رساله باید اطلاعاتی نظیر نام اساتید راهنما، نام دانشجو، نام دامشگاه و دانشکده، آرم دانشگاه و …چاپ شود.در قسمت عطف فقط قسمتی از عنوان رساله، نام نویسنده و سال نوشته شود.
• در ابتدا و انتهای رساله نیز باید یک جلد سفید و خالی از متن وجود داشته باشد.
• رنگ جلد رساله ها معمولا مشکی، سورمه ای یا زرشکی است. البته به دانشگاه و دانشکده دانشجو نیز بستگی دارد.
• كاغذ مورد استفاده درچاپ رساله به رنگ سفيد و از جنس مرغوب به اندازه A4‌  انتخاب شود.
• برای چاپ جداول يا اشكال بزرگ می توان از کاغذهای با اندازه بزرگتر استفاده کرد. پس از صحافی پایان نامه، کاغذ با قطع بزرگتر را تا کرده و به اندازه A4‌ درآورید.
• برای ثبت مشخصات پایان نامه روی جلد از فرمت شماره ۱ و پشت جلد از فرمت شماره ۴ استفاده کنید.
• چاپ مقاله با کیفیت و پررنگ باشد.
• مطالب پایان نامه به صورت یک رو تایپ و چتپ شوند.
• شکل ها و جداول با قید شماره فصل و عنوان جدول درج شوند.
• کلیه اعداد متن پایان نامه باید به فارسی نوشته شود.
• اگر شكل يا جدولي از مراجع ديگر آورده اید، بايد در انتهاي عنوان آنها شماره مرجع ارجاع داده شود.
• برای نگارش فرمول ها، از منتهی الیه سمت چپ شروع کنید.
• پانویس های ارجاعات متن در پایان هر فصل آورده شود. دقت کنید شماره گذاری پانویس هر صفحه از ابتدا شروع می شود.
• از انجایی که متن کل رساله به زبان فارسی است، برای نگارش علائم دستوری از کیبورد فارسی استفاده کنید.

تعداد صفحات رساله دکتری

یکی از مشخصات ظاهری هر رساله یا پایان نامه ای، تعداد صفحات آن است. اما به عنوان یک دانشجو باید بدانید این مشخصه ظاهری اهمیت چندانی ندارد و در اصل محتوا، کیفیت ارائه، ارجاع دهی مناسب، نگارش محتوا و … در اولویت هستند. همچنین تعداد صفحات رساله دکتری هر رشته ای و در هر دانشگاهی متفاوت است و معمولا چیزی بین ۲۰۰تا ۳۰۰ صفحه می باشد. اما در انتها تاکید می کنیم دانشجویان باید به درون مایه محتوا بپردازند .

فصل های رساله دکتری

دانشجویان دکتری پس از تکمیل تحقیقات خود، باید آن ها را به صورت رساله دربیاورند. در ادامه به بررسی مشخصات ظاهری رساله دکتری می پردازیم.

مقدمه رساله دکتری

از اولین مشخصات ظاهری رساله دکتری، مقدمه آن است. در مقدمه یک نمای کلی و گزارش از کارهایی که انجام شده است را می اوریم. با مطالعه مقدمه رساله، مخاطب باید بداند در ادامه با چه محتوایی رو به رو خواهد شد. مقدمه، شیره کل پایان نامه است. با روشن شدن موضوع،علت انتخاب این موضوع و مشکلی که شما را به این پژوهش واداشته را بازگو می کنید. در مقدمه فرضیاتی که در حل مسئله به کار بردید را شرح می دهید.اهمیت موضوع مورد مطالعه نیز در این بخش باید بررسی شود.

 کلیات تحقیق

در این فصل با عنوان کردن سوالاتی که شما را به این موضوع رسانده است، اهمیت موضوع مورد مطالعه را به طور کامل بگویید. از تحقیقات قبلی که در این زمینه صورت گرفته است سند بیاورید. اهداف تحقیق را روشن کنید. توجه کنید اهداف تان در راستای حل مسئله باشد.

روش تحقیق

در این بخش از رساله شرح کاملی از مواد انجام کار، ابزار اندازه گیری، روش های آزمایش و تحقیق را مکتوب می کنید. نحوه تجزیه و تحلیل داده برای رساله های کمی در این قسمت ذکر می شود. پاسخ به سوالی نظیر چگونگی استفاده از این روش را در بخش روش تحقیق عنوتن می کنند. بدانید که تمرکز این بخش از مقاله روی روش های تحقیق تمرکز دارد.

نتایج تحقیق و پیشنهادات

دانشجو در این بخش یافته های پژوهش خود را در قالب نوشتار، جدول و غیره بیان می کند.در این قسمت در واقع جواب سوالاتی که در بالا بیان کردید را شرح می دهید و مسیر کلی انجام پروژه را روشن می کنید. هم چنین در  این بخش می توانید پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده ارائه کنید.

بخش نتیجه گیری در پایان نامه دکتری

نتیجه گیری آخرین فصل هر رساله ای است و دقیقا همان بخشی است که باید داوران را قانع کند. در این بخش نتایج حاصل از کل فرآیند مقاله را باز گو می کنید و باید توضیح دهید نتایج و یافته های علمی شما چه تاثیری در جامعه علمی و تحقیقات دیگر دارد. محدودیت های انجام رساله، استدلال های حل مسئله، دلیل استفاده از این استدلال ها و غیره همگی در این بخش اضافه می شوند.

منابع

در این قسمت دانشجو باید تمام منابعی که برای انجام رساله از آن استفاده کرده اید  با روش ها صحیح درج منایع، باید در انتهای رساله ذکر شود.

برای نگارش رساله دکتری، توجه به ظاهر کار که مواردی از ان در بالا گفته شد امری ضروری است. دقت داشته باشید که مشخصات ظاهری که در بالا به ان اشاره شد به صورت کلی بیان شده است و برای هر دانشگاه و هر رشته دانشگاهی، ضوابط و قوانین خاصی وجود دارد که باید رعایت شود. اگر به اطلاعات بیشتری در این زمینه دارید، با ما در مجموعه ایکس در ارتباط باشید.