رشته جغرافیا | مشاوره انجام پایان نامه و چاپ مقاله جغرافیا ارشد و دکتری
10 مارس, 2021
رشته جغرافیا | مشاوره انجام پایان نامه و چاپ مقاله جغرافیا ارشد و دکتری
رشته جغرافیا | مشاوره انجام پایان نامه و چاپ مقاله جغرافیا ارشد و دکتری
رشته جغرافیا | مشاوره انجام پایان نامه و چاپ مقاله جغرافیا ارشد و دکتری :
بی‌گمان جغرافیا یکى از کاربردی‌ترین علوم در جهان امروز و در عین حال منزوى و تا حدى ناشناخته در کشور ما تلقى می‌شود. ذهنیت و شناخت اکثریت مردم نسبت به این علم در حد تعاریف و ماهیت صرفاً توصیفى مربوط به قرون 17 میلادى و پیش از آن است.
بسیارى از مردم حتى بدیهی‌ترین و ابتدایی‌ترین تعریف جغرافیا را نمی‌دانند، این در حالى است که جغرافیا با زندگی مردم عجین است، عمرى به درازاى عمر بشر دارد و به تعبیرى «جغرافیا دانش زندگى است.»
تمامی کسانی که دغدغه توسعه کشور و محیط زندگی خود را دارند، برای ورود به این رشته مستعد هستند. به عنوان مثال، موضوعاتی که در قالب، شهرنشینی، زیست‌محیطی، جنگ و تخریب، بحران آب، پدیده مهاجرت، حاشیه‌نشینی، ترافیک، تخلیه روستاها، فرسایش جنگل‌ها و… مطرح است، مصادیق این دغدغه‌مندی است.
در واقع این پدیده‌ها چون مربوط به تمام کره زمین می‌شود باید به صورت معضلات جهانی مطرح گردد که جستجوی راه‌حل مناسب برای تقلیل مخاطرات و صدمات ناشی از آن‌ها مستلزم وقوف کامل به شرایط ایجاد و کم و کیف آن‌ها است که تنها در سایه تعالیم جغرافیا ممکن بوده و فراهم می‌گردد و این جغرافیدانان هستند که بهتر از دیگر اندیشمندان قادر به پیدا کردن راه‌حل منطقی و معقول برای مشکلات ناشی از عوامل فوق هستند.
مجموع عوامل فوق و دیگر مسائل محیطی چالش‌آفرین بر سر راه توسعه پایدار از جمله مسائلی هستند که موجب دل‌مشغولی جغرافیدانان گردیده و رسالت آنان را در تحکیم روابط انسان و محیط به منظور بهره‌برداری بهینه از فضاهای جغرافیایی و تعاملات منطقی بین انسان و طبیعت بیش‌ازپیش گوشزد می‌کند.
کدام دروس دوره دبیرستان در رشته جغرافیا بیشتر کاربرد دارند؟
از دوره باستان، جغرافیدانان همواره به کاربرد علم جغرافیا در مسائل مختلف زندگی تأکید می‌کردند. چنانچه استرابو (۲-۶۳ ق .م تا ۱۹ ب.م) که عده‌ای او را اولین جغرافیدان در زمینه جغرافیای کاربردی می‌دانند معتقد بود که جغرافیدان باید عمر خود را وقف آن چیزی بکند که عملاً مهم است.
متعاقب رنسانس و بروز انقلاب صنعتی در اروپا، کاربرد علم جغرافیا با مقاصد گوناگونی از جمله مذهبی، سیاسی، استعماری، تجاری و… پیش از پیش مورد اهتمام قرار گرفت. با وجودی که مطالب منتشره تا سال ۱۷۸۰ میلادی عمدتاً ماهیتی توصیفی داشتند، با این حال نقشی مؤثر در راهنمایی جهانگردان، کشورگشایان، مبلغین مذهبی و سیاستمداران در دستیابی به سرزمین‌های جدید و ناشناخته به‌منظور اعمال اهداف موردنظر ایفا می‌نمود و بدین ترتیب مباحث مربوط به جغرافیای توصیفی نیز از ماهیتی کاربردی نیز برخوردار می‌شد.
در دهه ۱۹۷۰ جغرافیای کاربردی تولدی دوباره می‌یابد و آغاز مسیرهای جدید در جغرافیا از شاخه‌های مختلف جغرافیای انسانی شروع می‌شود، در تفکرات جدید جغرافیای کاربردی عقب‌ماندگی‌های ناحیه‌ای، نگرش‌های تازه به برنامه‌ریزی ناحیه‌ای، در رابطه با نیازهای اساسی انسان مسائل پیچیده محیط‌زیست، آینده‌نگری نسبت به فضای زندگی، اساس کار به شمار می‌آید.
در دوره دبیرستان دروس جغرافیا، جامعه‌شناسی، تاریخ، اقتصاد و زمین‌شناسی مطالب و اطلاعات بسیار مهمی در راستای ماهیت این علم، به‌عنوان ایجاد ذهنیت برای ادامه تحصیل در رشته جغرافیا و گرایش‌های مختلف آن ایجاد می‌کنند.
علم جغرافیا به طور گسترده به دو شاخه اصلی تقسیم شود: جغرافیای انسانی و جغرافیای طبیعی.
به شکل تفصیلی‌تر شاخه‌ها و گرایش‌های اصلی رشته جغرافیا عبارت‌اند از:
جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری: اگرچه تاریخ علم جغرافیا با تاریخ زندگی بشر بر روی کره خاکی و شناخت انسان از محیط پیرامون خود آغاز می‌شود اما جغرافیای شهری بسیار سریع به یکی از رشته‌های پرکاربرد علمی در سطح جهان بدل شد. هم‌زمان، رشته برنامه‌ریزی شهری تکوین و تکامل خود را آغاز کرد و ابتدا در غرب و سپس در کشورهای در حال توسعه جایگاه خود را در دانشگاه و عرصه‌های تخصصی باز کرد. غالباً این توافق وجود دارد که جغرافیای شهری و برنامه‌ریزی شهری هر دو از علوم جدید هستند و ماهیتی میان‌رشته‌ای دارند و پیوندهای مشخص و روشنی در روند تکاملی خود دارند.
در واقع رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری به دنبال تحلیل فضایی پدیده‌ها، فرایندها و ساختارها در یک پهنه شهری و بعضاً منطقه شهری است. در واقع این گرایش از علم جغرافیا درصدد شناسایی تاریخی و تحلیلی فرم‌های فضایی و فرایندهای شکل دهنده این فرهم‌‌ها است.
جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی: به طور کلی در مورد برنامه‌ریزی روستایی می‌توان چنین بیان کرد که برنامه‌ریزی روستایی، مراحل تشخیص و تعیین عوامل پیچیده طبیعی و انسانی روستا است که آن عوامل در ایجاد تغییر و یا توسعه عوامل دیگر در آن روستا مؤثر هستند. مطالعه در مورد روابط و برخورد پدیده‌ها و اثرات مشخص آن‌ها بر یکدیگر، امکان دست یافتن به میزان و اندازه آن، تغییر عامل و یا عوامل دیگر و تأثیری که یک پدیده در پدیده‌های دیگر به وجود می‌آورد.
در واقع به وسیله برنامه‌ریزی روستایی می‌توان تعیین و پیش‌بینی نمود که باید چه میزان تغییر در یک عامل طبیعی و یا انسانی در یک روستا به وجود آید تا یک اجتماع روستایی ضمن رسیدن به رفاه اجتماعی و اقتصادی، بدون تخریب محیط طبیعی، محیط آرام و مساعدی برای زندگی داشته باشد. در چنین شرایطی قطعاً مصالح نسل‌های آینده نیز مورد توجه قرار گرفته است.
با توجه به مباحث فوق می‌توان چنین گفت که برنامه‌ریزی روستایی عبارت است از سلسله عملیاتی که در آن رسیدن به رفاه مطلوب ساکنان روستا و حفاظت از سیستم زیستی محیط طبیعی تصریح شده است. بنابراین در برنامه‌ریزی‌های روستایی دو دیدگاه مشخص مورد عنایت است: ۱. رفاه ساکنان روستا ۲. حفظ محیط طبیعی روستا و جلوگیری از تخریب و آلودگی‌های آن.
ژئومورفولوژی: این گرایش جغرافیا، بیشتر به مطالعه اشکال و ناهمواری‌های روی زمین می‌پردازد؛ یعنی ساختار متجلی کره زمین را مطالعه می‌کند. به همین خاطر ارتباط بسیاری با زمین‌شناسی دارد. چرا که ریخت یا شکل ظاهری زمین، حاصل اتفاقات درونی کره زمین می‌باشد. البته زمین‌شناسی بیشتر به اعماق و لایه‌های درونی زمین می‌پردازد اما ژئومورفولوژی فرآیندهای بیرونی یا سطحی زمین را مطالعه می‌کند.
آبوهواشناسی (اقلیم): گرایش آبوهواشناسی در علم جغرافیا به بررسی حرکات جو و قانونمندی‌های حاکم بر آن، فرآیندهای حاکم در داخل جو از جمله انرژی و توزیع آن در روی زمین، تأثیر این فعالیت‌ها بر روی فعالیت انسانی، گیاهی و جانوری بر روی سیاره زمین می‌پردازد. در این گرایش بیشتر تأثیر عناصر و عوامل اقلیمی در فعالیت انسان و مسائل بهره‌برداری از زمین مثل کشاورزی و توسعه سکونتگاهی مطرح می‌شود.
کارتوگرافی (نقشه‌کشی و نقشه‌برداری): گرایش کارتوگرافی به تهیه انواع نقشه برای اهداف متنوع و مرتبط فضایی می‌پردازد. در حالی که یک جغرافیدان از طریق نقشه، اطلاعات دقیقی درباره موقعیت‌ها و پراکندگی‌ها به دست می‌آورد و می‌تواند در راستای استفاده و تعامل بهینه با محیط‌زیست خودش اقداماتی داشته باشد.
جغرافیای سیاسی – نظامی: این گرایش از علم جغرافیا به شناخت ویژگی‌های جغرافیای خودی و دشمن برای مقاصد دفاعی توجه دارد. در واقع، ضرورت شناخت نقش عوامل طبیعی و انسانی در مقابله با تهدیدها (در ابعاد نظامی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و…) را در سطوح ملی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای (تاکتیک و استراتژیک) را مشخص می‌کند.
بررسی نقش عوامل جغرافیایی در مقوله جنگ‌ها نیز دیگر رسالت آن است. عواملی مانند وضعیت آب‌وهوا یا موقعیت کشورهای همسایه و… که می‌تواند نقش بسزایی در سرنوشت یک جنگ و درنتیجه در وضعیت سیاسی یک کشور داشته باشد.
مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته جغرافیا چه هستند؟
مهم‌ترین واحدهای دوره کارشناسی در رشته جغرافیا عبارتند از: مبانی علم جغرافیا، تاریخ علم جغرافیا، مبانی جغرافیای شهری، مبانی جغرافیای روستایی، جغرافیای زیستی، جغرافیای کوچ‌نشینی، روش تحقیق، فلسفه جغرافیا، اصول و روش‌های برنامه‌ریزی ناحیه‌ای، مبانی جغرافیای جمعیت، مبانی جغرافیای اقتصادی (کشاورزی)، مبانی جغرافیای اقتصادی (صنعت)، مبانی اقلیم‌شناسی، آب‌وهوای ایران، مبانی ژئومورفولوژی، ژئومورفولوژی ایران، منابع و مسائل آب ایران، حمل‌ونقل و انرژی، جغرافیای سیاسی، کارتوگرافی (نقشه‌کشی)، نقشه‌برداری (نظری و عملی)، ریاضیات، آمار و احتمالات، منابع و مآخذ جغرافیای ایران، جغرافیای آب‌ها، جغرافیای خاک‌ها، نقشه‌خوانی، اصول سنجش از دور، کاربرد عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای در جغرافیا، کامپیوتر در جغرافیا، آب‌وهوای کره زمین.
فارغ التحصیل رشته جغرافیا در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟
فارغ‌التحصیلان رشته جغرافیا با گرایش شهری و روستایی میتوانند در سازمان شهرداری‌ها، مسکن و شهرسازی، وزارت کشور(استانداری‌ها و فرمانداری ها)، وزارت جهاد کشاورزی، برنامه‌وبودجه، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، سازمان محیط‌زیست، وزارت دفاع و نفت مشغول به کار شوند.
فارغ‌التحصیلان جغرافیا با گرایش کارتوگرافی میتوانند در مراکزی مانند سازمان جغرافیای نیروهای مسلح، سازمان نقشه‌برداری کشور، و وزارتخانه نیرو کار کنند.
فارغ‌التحصیلان جغرافیا با گرایش آب و هواشناسی میتوانند در سازمان هواشناسی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت از محیط‌زیست، وزارت نیرو، ستاد حوادث غیرمترقبه وزارت کشور و مراکز نظامی مشغول به کار شوند.
فارغ‌التحصیلان جغرافیا با گرایش ژئومورفولوژی نیز در وزارت جهاد کشاورزی و سازمان زمین‌شناسی، شرکت‌‌های تحقیقاتی خصوصی استخدام می‌شوند.
فارغ‌التحصیلان رشته جغرافیای نظامی میتوانند به استخدام سازمان‌های نظامی و مراکز مطالعات جغرافیایی نیروهای مسلح و دفتر مطالعات منطقه‌ای وزارت امور خارجه در آیند.
بازار کار رشته جغرافیا به چه صورت است؟
بزرگترین چالشی که برای اکثر فارغ‌التحصیلان گرایش‌های نوپای رشته جغرافیا وجود دارد، عدم تعریف دقیق این تخصص‌ها در نهادهای اجرایی و ارگان‌های حکومتی است. به عنوان مثال، با توجه به واحدهای تخصصی و اصلی که در گرایش‌های شهری و روستایی رشته جغرافیا وجود دارد، بهترین نیروی متخصص برای مدیریت فضای سرزمینی در یک استان یا شهرستان در قالب پست استاندار و یا فرماندار، فارغ‌التحصیلان این دو گرایش هستند، در صورتی که این موضوع برای بسیاری از مدیران و مسئولین کشور غریب و ناآشنا است.
ضمنا در طول سالیان گذشته وضعیت استخدامی‌های رسمی، حاکی از این غریب بودن کاربرد رشته جغرافیا و گرایش‌های آن دارد.
امکان ادامه تحصیل در رشته جغرافیا در داخل ایران چگونه است؟
با توجه به اینکه رشته جغرافیا و گرایش‌های مختلف آن برای کشور بسیار حائز اهمیت هستند، در اکثر ارگان‌های دولتی نیاز مبرمی به کارشناسان و متخصصین این رشته وجود دارد. لذا اکثر فارغ‌التحصیلان رشته جغرافیا در صورتی که با مهارت‌های روز و دانش مدرن این رشته آشنایی لازم و کافی را داشته باشند، حتماً میتوانند برای خودشان و جامعه فردی مؤثر و کارآمد شوند و بخشی از کارهای تخصصی و فنی سازمان‌های مرتبط با این رشته را که در مطالب فوق اشاره شد بر عهده گرفته و انجام دهند.
در ایران، جغرافیا را صرفاً به تعاریف کتاب درسی مدرسه محدود کرده‌ایم و در همان حد هم برایمان اهمیت دارد. اگر کسی می‌خواهد وارد بازار کار شود، آنچه در دانشگاه برای تخصص جغرافیا، آموزش داده می‌شود، نه کافی است و نه کارآمد. با توجه به این تفاسیر و مبتنی بر حجم بیکاران فارغ‌التحصیل این رشته آینده کاری مناسبی در انتظار این رشته و کارشناسان وجود ندارد.
امکان ادامه تحصیل در رشته جغرافیا در خارج از کشور به چه صورت است؟
رشته جغرافیا یکی از ضروری‌ترین و کاربردی‌ترین علوم در دوره مدرن هست. گرایش‌های مختلف این علم در دانشگاه‌های خارجی بسیار متنوع است و بعضاً تا 30 گرایش از رشته جغرافیا منشعب می‌شود. بنابراین شما در خارج از کشور این امکان را دارید که در حوزه‌های مختلف این رشته و با استاندارهای آموزشی توان و تخصص خود را افزایش دهید. مدارک تحصیلی اخذ شده از این دانشگاه‌ها در سراسر جهان دارای ارزش و اعتبار هستند.
در همین راستا، رشته جغرافیا در کشورهای توسعه‌یافته به مراتب دقیق‌تر و علمی‌تر از ایران درک شده و از ظرفیت‌های آن استفاده می‌شود. لذا آینده این رشته در کشورهای خارجی بسیار امیدوارکننده‌تر از ایران است.
رشته جغرافیا | مشاوره انجام پایان نامه و چاپ مقاله جغرافیا ارشد و دکتری
